وضعیت های مختلف آکورد سه صدائی

وضعیت های مختلف آکورد سه صدائی چهاربخشی شده :  

در این قسمت بجای عبارات سوپراتو ، آلتو ، تنور و باس به اختصار از B ، T ، A ، S استفاده می کنیم .

1-وضعیت فراخ ( باز ) ( open position ):  فاصله بخشهای مجاور ( S و A ) و ( T و B ) از فاصله چهارم بیشتر است. بطوریکه میتوان یکی از نتهای آکورد را بین سه بخش بالائی قرار داد. 

2-وضعیت فشرده ( بسته ) (close position ) : حالتی از فضاگذاری است که بین سه بخش بالائی هیچ نتی از آکورد را نمیتوان قرارداد. 

3-وضعیت مختلط ( mixed position ) : اگر میان دوفاصله 3 بخش بالائی آکورد ، یکی کمتر از فاصله چهارم و یکی بیشتر باشد، وضعیت مختلط خواهد بود. 

در این حالت از فضاگذاری ازدو فاصله 3 بخش بالائی در یکی از آنها میتوان نتی از آکورد قرار داد و در دیگری نمیتوان. 

- حالت آکورد با توجه به قرار گرفتن هریک از نتهای آکورد ( پایه ، سوم (تریس) ، پنجم(کنت)) در سوپرانو عوض شده و نامهای زیر را بخود می گیرد. 

- در حالتیکه اکتاو پایه در سوپرانو قرارگرفته باشد آنرا حالت اکتاوی می گوئیم.(octaw position).  

- در حالتیکه سوم آکورد در سوپرانو باشد آنرا حالت تریسی(وضعیت سوم)گوئیم.(third position). 

- در حالتیکه پنجم آکورد در سوپرانو قرار گیرد آنرا حالت کنتی گوئیم.(وضعیت پنجم-fifth position). 

در مثال زیر فضاگذاری آکوردها ( باز و بسته ) و حالات اکتاوی ، تریسی و کنتی (3,5,8) مشخص گردیده است. 

برای تمرین بیشتر بهتر است خودتان هم آکوردهای مختلف را در فضاگذاریهای مختلف بنویسید و وضعیتهای مختلف ذکر شده در مطالب قبلی را بررسی فرمائید. 

   

مقدمه هارمونی - چهاربخشی کردن آکوردها

تعریف هارمونی : هارمونی دانشی است که از خصوصیات آکوردها و توانائی پیوندشان با یکدیگر با توجه به ارزش های ساختمانی ملودیک و وزنی آنها سخن میگوید. 

به عبارت دیگر علم هماهنگی ( هارمونی ) از طرز ترکیب کردن سارشها و کیفیت اتصال و ارتباط آنها گفتگو میکند. 

چهاربخشی کردن آکوردها :  

مسائل هماهنگی ( هارمونی ) را همیشه از نظر آواز گروهی ( کر ) چندصدائی ( هارمونیزه ) می کنند . آواز گروهی معمولا از چهار نوع صدای گوناگون زنان و مردان با نامها و محدوده های زیر تشکیل میشود. 

               

چندصدائی کردن آکورد به منظور خواندن هر بخش بوسیله یکی از محدوده های صوتی چهارگانه فوق توسط گروه کر می باشد. .....

به ادامه مطلب دقت کنید:

آکورد -۳ ( انواع آکورد ها و طریقه ساختن آنها )

انواع آکورد ها و طریقه ساختن آنها:  

در این بخش به معرفی انواع آکورد ها و طریقه ساختن آنها می پردازیم. 

 28 آکوردی که در اینجا معرفی میکنیم شامل آکورد های مطبوع ، نامطبوع و همچنین تعدادی از آکوردهای مدرن میشود. پس از اینکه ساختن هر آکورد را فراگرفتید لازم است آن آکورد را در گامهای مختلف و روی درجات مختلف گام اجرا کرده و سعی کنید با صدای آن آشنا شوید. در ادامه مطالب و در بخش های بعدی نحوه بکاربردن آکوردها را در حالات مختلف خواهید آموخت.

۱- آکورد ماژور ( بزرگ ) علامت اختصاری M  

از قرار گرفتن یک سوم بزرگ و یک سوم کوچک روی نت پایه ایجاد میشود. 

مثال : ر  ماژور ( DM  یا D )   

                      

2 -آکورد مینور ( کوچک ) علامت اختصاری m  

این آکورد از قرار گرفتن یک فاصله سوم کوچک و یک فاصله سوم بزرگ ، روی پایه ایجاد می شود. 

یاداوری : هر فاصله سوم بزرگ شامل 4 نیم پرده و هر فاصله سوم کوچک شامل 3 نیم پرده است.  

توجه : اعداد نوشته شده در بین نتهای آکورد در کلیه مثالهای این بخش همان تعداد نیم پرده های بین آن دو نت آکورد است. 

                            

3- آکوردهای دومینانت هفتم ( seventh chords ):

به ادامه مطلب دقت کنید.....

آکورد - ۲

آکورد سه صدائی یا تریاد ( triad ) : این آکورد از روی هم قرار گرفتن سه نت به فواصل سوم تشکیل میشود. 

              

شیفراژ آکورد سه صدائی ( chord chiffrage ) : 

به رقم گذاری آکورد ها به منظور مشخص نمودن نوع آکورد از حیث سه یا چهار صدائی بودن، و همچنین مشخص نمودن وضعیت های پایگی ، معکوس اول و دوم و ... شیفراژ آکورد گویند.

 در حالتیکه آکورد در وضعیت پایگی قراردارد نت پایه بم ترین نت آکورد میباشد و سوم و پنجم آکورد هم روی آن قراردارند بنابراین فاصله پایه تا زیرترین نت قاصله پنجم ، و فاصله پایه تا سوم آکورد فاصله سوم خواهد بود درنتیجه شیفراژ آکورد سه صدائی در حالت  پایگی را بصورت زیر نمایش میدهیم :   ۳ 5

به ادامه مطلب دقت کنید...

آکورد-۱ ( صداهای فرعی - فواصل کنسونانت و دیسونانت )

تعریف آکورد : آکورد یا سازش عبارتست چند صدا یا نت که بطور همزمان اجرا ( شنیده ) شوند. 

آکورد در حالت اصلی از فواصل سوم روی هم تشکیل می شوند. 

صداهای فرعی - فواصل مطبوع و نا مطبوع : 

هنگام ارتعاش یک سیم ( اجرای یک نت ) ، یک صدای اصلی و تعدادی صدای فرعی تولید می شود که به آن صداهای فرعی ، هارمونیک های صدای اصلی گویند. 

صداهای فرعی نامحدودند و هرچه بالاتر می روند به هم نزدیکتر شده و فاصله و شدتشان کمتر میشود. 

در زیر صداهای فرعی نت sol و  do  را تا صدای فرعی شانزدهم ملاحظه می فرمائید. 

 به ادامه مطلب دقت کنید...

مطالب تکمیلی فواصل - تشخیص دقیق و نام کامل فواصل

نام کامل هر فاصله از دو بخش تشکیل می گردد : بخش عمومی و بخش مشخصه یا بنیه فاصله. 

در مورد بخش عمومی فاصله ، در یادداشت های گذشته بطور کامل صحبت کرده ایم. برای بدست آوردن این بخش از نام فاصله میبایست از نت بم فاصله تا نت زیر فاصله تمامی نتهای بین را شمارش می کردیم و عدد 2 را به آن می افزودیم. به عبارت دیگر در شمارش از نت بم تا نت زیر خود نتهای بم و زیر را هم محاسبه میکردیم. 

مثلا برای بدست آوردن بخش عمومی فاصله نت می تا دو، از نت می شروع به شمارش می کردیم تا به نت دو برسیم و سرانجام عدد 6 بدست می آمد.   

                                    

- بخش مشخصه یا بنیه فاصله : 

قبل از اینکه به روش محاسبه بنیه فواصل بپردازیم لازم است مطلب زیر را یاداوری نمائیم. 

در هر گام ماژور فاصله نت پایه ، با دیگر درجه ها بصورت زیر است. 

               

 به ادامه مطلب دقت کنید..

نتهای تونال و مدال

- نتهای تونال : 

هرگام ماژور یا مینور دارای سه نت است که از نظر تثبیت تنالیته نقشی بیشتر از سایر نتهای گام دارند . این سه نت را درجه های تونال گویند . 

درجات تونال :  

               - نت پایه ( درجه اول ) 

               - نت زیرنمایان ( درجه چهارم ) 

               - نت نمایان ( درجه پنجم ) 

درجه چهارم یا نت زیرنمایان میتواند پایه گام همسایه با یک بمل زیادتر یا یک دیز کمتر باشد. 

درجه پنجم یا نت نمایان نیز میتواند پایه گام همسایه با یک دیز زیادتر و یا یک بمل کمتر باشد. 

- اگر هر گام ماژور را با گام مینور همپایه خود مقایسه کنیم خواهیم دید که نتهای تونال بر هم منطبق خواهند شد. این ویژگی یکی از خواص نتهای تونال میباشد و نمی توان گفت که در مقایسه گام ماژور و مینور همپایه هر نتی که بر نت هم درجه اش منطبق شده، نت تونال است. 

در مثالهای زیر گامهای دو ماژور و دو مینور  و همچنین لا ماژور و لا مینور را مشاهده می کنید که درجات 1 و 4 و 5 ( درجات تونال ) بر هم منطبق گردیده اند. 

                           

- نتهای مدال :  

نتهای مدال نتهائی هستند که در تبدیل گام ماژور به گام مینور همپایه اش و یا بلعکس ، تغیر نمی کنند . این نتها شامل درجات 3 و 6 و در گام مینور طبیعی درجه 7 هم به آنها افزوده می شود . 

در مثال زیر گام لا ماژور را با گامهای لامینور هارمونیک ، ملودیک و طبیعی مقایسه کرده ایم . 

به ادامه مطلب توجه کنید....

گام -۳

سلام 

قبل از اینکه بحث گامهای مینور را آغاز کنیم در ذیل چند نکته در مورد گامهای دیز دار و بمل دار را ذکر میکنم. 

با بررسی گامهای #C (دو دیز ماژور ) و Cb(دو بمل ماژور ) می توان نتیجه گرفت که هرگاه گام C  

(دو ماژور ) ( بدون علامت ) را نیم پرده کروماتیک بالا یا پائین بیاوریم تمام نتهای گام دیزدار  و یا بمل دار می شوند . 

- هرگاه گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم ، هفت دیز به آن افزوده می شود، به عبارت دیگر تمام نتهای گام هرکدام نیم پرده بالا می روند و نتهائی که قبلا علامت نداشتند دیز می شوند و نتهائی که قبلا دیز داشتند ، دوبل دیز می گیرند . 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم هفت بمل به آن اضافه می شود در واقع همگی نتهای بدون علامت بمل شده و نتهائیکه بمل داشتند دوبل بمل می گیرند. 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم به همه نتها یک # اضافه شده ولی نتهای بمل دار با # اضافه شده خنثی می شوند و بمل خود را از دست داده و در حالت بکار قرار می گیرند. 

- اگر بخواهیم گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم مانند روش فوق عمل می کنیم. 

- درجات گام :  

در جدول زیر اسامی درجات مختلف گام به لاتین و فارسی آمده است . 

   

پایه ( تونیک ) نت پایه گام می باشد . درجه پنجم یا نت نمایان ، بعد از پایه مهمترین نت گام می باشد. 

- گام دیاتونیک کوچک ( مد مینور ) : 

به ادامه مطلب توجه کنید.....

گام-۲

- الگوی گام ماژور ( بزرگ ) . 

فواصل میان درجه های متوالی در گام دیاتونیک بزرگ متشکل از پنج پرده و دو نیم پرده است که مطابق الگوی زیر ، بین درجات گام قرار می گیرند. 

        

 - گام ماژور را همانند گامهای دیگر میتوان از هر نتی آغاز کرد ولی در هر حال باید فواصل بین درجات گام از الگوی گام ماژور ( الگوی فوق ) مطابقت نماید. 

- هر گام ماژور یا مینور را می توان به دو تکه یا دانگ ( تتراکورد ) تقسیم کرد که همواره فاصله بین درجات ۵ و ۶ ( درجات جداکننده دانگ اول و دوم ) ، یک پرده میباشد.

گامهای بزرگ دیزدار و بمل دار : 

به ادامه مطلب توجه کنید...

گام-۱

گام : عبارتست از توالی نتهای پی درپی با فواصل معین که نت اول و آخر همنام میباشند. 

 گامها به دو دسته کلی تقسیم میشوند :  

۱- گامهای کروماتیک. 

۲- گامهای دیاتونیک. 

گام کروماتیک : عبارتست ازتوالی سیزده نت پی درپی با فواصل نیم پرده ای ( نیم پرده های کروماتیک و دیاتونیک ) که ت سیزدهم "اکتاو" ( هنگام ) نت آغازین میباشد. 

( 12 نیم پرده به دنبال هم ). 

گام کروماتیک خود بر دو نوع تقسیم میشود: 

a-  گام کروماتیک ملودیک : در این نوع گام کروماتیک تقسیم یک پرده به دو فاصله نیم پرده ای ، ابتده نیم پرده کروماتیک و بعد نیم پرده دیاتونیک می آید. 

 

                                      گام کروماتیک ملودیک 

b- گام کروماتیک هارمونیک :در گام کروماتیک هارمونیک تبدیل فاصله یک پرده به دو فاصله نیم پرده برعکس گام کروماتیک ملودیک صورت می گیرد، یعنی ابتدا نیم پرده دیاتونیک و سپس نیم پرده کروماتیک ایجاد میگردد.   

 

                                    گام کروماتیک هارمونیک 

 گام دیاتونیک : 

توالی هشت نت پی در پی با فواصل مشخص ( معین ) که نت اول و هشتم همنام هستند. 

گام دیاتونیم بر دو قسم است : 

a- گام دیاتونیک بزرگ ( major ) 

b-گام دیاتونیک کوچک(minor ) 

معکوس فاصله

معکوس کردن فاصله ساده : 

برای معکوس کردن یک فاصله ساده کافیست نت بم فاصله را یک اکتاو بالا ببریم یا نت زیر فاصله را یک اکتاو پائین بیاوریم. 

مجموع عدد ترتیبی فاصله و معکوس آن همواره عدد 9 میباشد.  

معکوس فواصل ترکیبی :  

برای بدست آوردن معکوس فواصل ترکیبی ابتدا آنرا به فاصله ساده تبدیل نیکنیم و بعد با یکی از روشهای بالا معکوس فاصله ساده را بدست می آوریم. 

پرده و نیم پرده

فاصله دو نت پی در پی همواره دوم است. در حالت عادی این فاصله یا یک پرده است و یا نیم پرده.  

  

نشانه ها ( علامتهای تغیر دهنده ) : 

b ( بمل ) : هرگاه قبل از نتی قرارگیرد صدای آن نت را نیم پرده پایین میاورد( بم تر میکند) 

# ( دیز ) :  هرگاه قبل از نتی قرارگیرد صدای آن نت را نیم پرده بالا می برد ( زیرتر میکند) 

bb ( دوبل بمل ) : هرگاه قبل از نتی قرارگیرد صدای آن نت را یک پرده پایین میاورد ( بم ترمیکند) . 

x ( دوبل دیز ) : هرگاه قبل از نتی قرارگیرد صدای آن نت را یک پرده بالا می برد ( زیرتر میکند) .    

نیم پرده های دیاتونیک و کروماتیک : 

 نیم پرده ای را که میان دو نت غیر همنام ایجاد شده را نیم پرده دیاتونیک و نیم پرده ای را که میان دو نت همنام ایجاد شده را نیم پرده کروماتیک گویند. 

نیم پرده های دیاتونیک مانند : " می" و" فا"  - " سی" و "دو"  - "دو دیز" و " ر" . 

نیم پرده های کروماتیک مانند : "سل" و " سل دیز" - "دو" و " دودیز".

یادآوری مطالب مهم تئوری موسیقی

فاصله: intervall  

واحد سنجش زیر و بمی دو صدا یا دو نت میباشد. 

فاصله دو نت یا دو صدا عبارتست از نسبت بسامد ( فرکانس ) آن دو صدا (نت).  

برای بدست آوردن عدد ترتیبی فاصله ، تمامی نتهای بین آن دو نت را شمرده و عدد 2 را به آن اضافه میکنیم. به عبارت دیگر ، در شمارش نتهای فاصله ، دو نت فاصله را نیز می شمریم. 

در نوعی از دسته بندی فواصل آنها را به دو نوع فواصل ساده و ترکیبی تقسیم میکنیم. 

- فواصل ساده  : فاصله دو نت از مرز یک اکتاو تجاوز نمی کند. شامل فواصل اول ، دوم، ... تا هشتم . 

- فواصل ترکیبی :دو نت فاصله بیرون از مرز یک اکتاو قرار میگیرند. شامل فواصل نهم به بعد

همانگونه که در مثال فوق ملاحظه نمودید ، فواصل ساده در سمت راست و فواصل ترکیبی در سمت چپ و قسمت انتهائی خطوط حامل نمایش داده شده بودند. 

تبدیل فواصل ترکیبی به فواصل ساده : 

برای تبدیل فواصل ترکیبی به ساده کافیست عدد هشت را از عدد ترتیبی فاصله ترکیبی کم کنیم. 

اگر بعد از کم کردن عدد هفت عدد به دست آمده بزرگتر از هشت بود ، از آن عدد دوباره هفت را کسر میکنیم. 

 5 =  7 - 12 =  7 - 19

      ۲ = ۷ - ۹

مقدمه

 سلام ،                                                                          

یکی از رسالت های این وبلاگ آشنا نمودن خواننگان این مطالب، با اصول و مبانی آهنگسازی و همچنین تنظیم یک قطعه موسیقی برای ارکستر میباشد. این مطالب میتواند به آندسته از موزیسین هائی که احساس میکنند میتوانند یک قطعه موسیقی را خلق نموده و آنرا، که نشات گرفته از افکار و احساس شخصی شان است برای مدتها جاودانه کنند ، کمک بسیار زیادی خواهد نمود. 

علاوه بر موزیسین های فوق، دسته ای دیگر از هنرمندان که خیلی هم پرتعدادتراند و نیازمند توجه بیشتر شامل نوازندگانی میشود که هرکدام در رشته و ساز تخصصی خود چند سالی را به آموختن سپری کرده و حال با دیگر دوستان خود دست به اقدامی قابل تقدیر یعنی تشکیل یک گروه موسیقی ( ارکستر ) زده اند. این اقدام که با پیشرفت انفرادی آنها در ساز خود، رابطه ای مستقیم داشته ، باعث تقویت احساس موسیقائی آنان نیز میشود.  

در ضمن کار گروه ، بعضی از هنرمندان که علاقه و دانش بیشتری دارند مسولیت تنظیم قطعات را برای اجرا توسط ارکستر بر عهده میگیرند.در بهترین و درست ترین حالت تنظیم کننده ثمره زحمات خود را بایدبصورت پارتیتور قطعه موردنظر که برای همان ارکستر در نظر گرفته شده ، آماده کرده و در نهایت به هر کدام از نوازندگان پارت موبوطه را جهت تمرین خواهد داد.  

مجموعه مطالب این وبلاگ بخشی از مطالبی را که لازم است که یک موزیسین که در زمینه های فوق فعالیت مینماید را در اختیار آن قرار میدهد.  

لازم به ذکر است که اینها تمامی مطالب نیستند و فقط میتواتتد شما را در پیمودن مسیر راهنمائی کنند و نمیتوان نقش مطالعات تجربیات عملی شما را در این زمینه ، اندک تصور نمود. 

برای فراگیری آهنگسازی و تنظیم آهنگ،آموختن علوم هارمونی ، ارکستراسیون،کنترپوان،سبکها و فرمهای موسیقائی و .... نقش فراوانی خواهند داشت که سعی خواهد شد مطالب لازم و با اهمیت آنها، بصورت کاربردی به شما ارائه شود. 

با آرزوی موفقیت شما. 

هارمونی چیست؟

هارمونی دانشی است براس چند بخشی کردن موسیقی بر پایه خصوصیتهای آکوردها و شایستگی وصلشان به یکدیگر به قصد ساختن ملودیهای زیبا کسانی که قصد اموختن هارمونی را دارند باید به تئوری بنیادی موسیقی احاطه کامل داشته باشند در آغاز هارمونی یک دانش مقدماتی به نام - اکورد شناسی باید فرا گرفت. فاصله چیست؟ مسافت بین دو نت را فاصله میگویند.فاصله همیشه بالارونده حساب میشود به عنوان مثال برای محاسبه فاصله بین نت Do و Mi باید گفت Do- Re - Mi (فاصله سوم ) در واقع نت بم قبل از نت زیر باید بیان شود. فاصله ساده:فاصله بین دو نت که از یک اکتاو تجاوز نکند را فاصله ساده گویند فاصله ترکیبی:فواصلی که از یک اکتاو تجاوز کنند را فاصله ترکیبی گویند.....