گام -۳

سلام 

قبل از اینکه بحث گامهای مینور را آغاز کنیم در ذیل چند نکته در مورد گامهای دیز دار و بمل دار را ذکر میکنم. 

با بررسی گامهای #C (دو دیز ماژور ) و Cb(دو بمل ماژور ) می توان نتیجه گرفت که هرگاه گام C  

(دو ماژور ) ( بدون علامت ) را نیم پرده کروماتیک بالا یا پائین بیاوریم تمام نتهای گام دیزدار  و یا بمل دار می شوند . 

- هرگاه گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم ، هفت دیز به آن افزوده می شود، به عبارت دیگر تمام نتهای گام هرکدام نیم پرده بالا می روند و نتهائی که قبلا علامت نداشتند دیز می شوند و نتهائی که قبلا دیز داشتند ، دوبل دیز می گیرند . 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم هفت بمل به آن اضافه می شود در واقع همگی نتهای بدون علامت بمل شده و نتهائیکه بمل داشتند دوبل بمل می گیرند. 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم به همه نتها یک # اضافه شده ولی نتهای بمل دار با # اضافه شده خنثی می شوند و بمل خود را از دست داده و در حالت بکار قرار می گیرند. 

- اگر بخواهیم گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم مانند روش فوق عمل می کنیم. 

- درجات گام :  

در جدول زیر اسامی درجات مختلف گام به لاتین و فارسی آمده است . 

   

پایه ( تونیک ) نت پایه گام می باشد . درجه پنجم یا نت نمایان ، بعد از پایه مهمترین نت گام می باشد. 

- گام دیاتونیک کوچک ( مد مینور ) : 

به ادامه مطلب توجه کنید.....

سلام 

قبل از اینکه بحث گامهای مینور را آغاز کنیم در ذیل چند نکته در مورد گامهای دیز دار و بمل دار را ذکر میکنم. 

با بررسی گامهای #C (دو دیز ماژور ) و Cb(دو بمل ماژور ) می توان نتیجه گرفت که هرگاه گام C  

(دو ماژور ) ( بدون علامت ) را نیم پرده کروماتیک بالا یا پائین بیاوریم تمام نتهای گام دیزدار  و یا بمل دار می شوند . 

- هرگاه گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم ، هفت دیز به آن افزوده می شود، به عبارت دیگر تمام نتهای گام هرکدام نیم پرده بالا می روند و نتهائی که قبلا علامت نداشتند دیز می شوند و نتهائی که قبلا دیز داشتند ، دوبل دیز می گیرند . 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم هفت بمل به آن اضافه می شود در واقع همگی نتهای بدون علامت بمل شده و نتهائیکه بمل داشتند دوبل بمل می گیرند. 

- اگر گام بمل داری را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم به همه نتها یک # اضافه شده ولی نتهای بمل دار با # اضافه شده خنثی می شوند و بمل خود را از دست داده و در حالت بکار قرار می گیرند. 

- اگر بخواهیم گام دیز داری را نیم پرده کروماتیک پائین بیاوریم مانند روش فوق عمل می کنیم. 

- درجات گام :  

در جدول زیر اسامی درجات مختلف گام به لاتین و فارسی آمده است . 

   

پایه ( تونیک ) نت پایه گام می باشد . درجه پنجم یا نت نمایان ، بعد از پایه مهمترین نت گام می باشد. 

- گام دیاتونیک کوچک ( مد مینور ) : 

گام دیاتونیک مینور از پنج پرده و دو نیم پرده تشکیل شده است . همانطور که بخاطر دارید گام مازور هم از پنج پرده و دو نیم پرده تشکیل شده بود . اما تفاوت گام مینور با ماژور در محل قرار گیری پرده ها و نیم پرده هاست. 

در شکل زیر فواصل بین درجات گام مینور یا به عبارت دیگر الگوی گام مینور نشان داده شده است.  

         

اگر از درجه ششم گام ماژوری گام دیگری بنا کنیم ، گام مینوری بدست می آید که با آن گام ماژور هم علامت است. 

مثال :  

- از درجه ششم گام دو ماژور ( بدون علامت ) گامی آغاز می کنیم ، گام بدست آمده گام لا مینور میباشد که مانند دوماژور هیچ علامتی ندارد. 

- از درجه ششم گام سل ماژور ( یک دیز روی نت فا دارد ) گامی را آغاز می کنیم ، گام می مینور بدست می آید که مانند سل ماژور فقط یک دیز روی نت فا دارد. 

- انواع گامهای مینور :  

گامهای دیاتونیک مینور به سه نوع تقسیم بندی می شوند. 

- گام مینور طبیعی 

- گام مینور هارمونیک 

- گام مینور ملودیک 

- گام مینور طبیعی ( تئوریک ) : 

در واقع گام مینوریست که فواصل بین درجات آن مطابق الگوی گام مینور میباشد و در حرکات بالا رونده و پائین رونده فواصل بین درجات گام بدون تغیر باقی می مانند. 

- گام مینور هارمونیک :  

اگر در گام مینور طبیعی درجه ششم را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم ، گام مینور هارمونیک بدست می آید . 

علت تغیر در گام مینور طبیعی و ایجاد گام مینور هارمونیک این است که در گام مینور طبیعی فاصله درجات هفتم و هشتم یک پرده است و نقش درجه هفتم گام ( نت محسوس ) تضعیف شده ، به همین علت موسیقیدانان با توجه به اینکه درجه هشتم را نمی توان تغیر داد ، درجه هفتم را نیم پرده بالا برده که فاصله مزبور نیم پرده ای گردد. 

در ادامه مطالب نقش درجات مختلف گام را بطور مفصل بیان می کنیم. 

- گام مینور ملودیک :  

اگر در گام مینور طبیعی و در حرکت بالا رونده درجات ششم و هفتم را نیم پرده کروماتیک بالا ببریم و در برگشت ( حرکت پائین رونده ) آنرا به حالت اولیه بازگردانیم ، گام مینور ملودیک بدست خواهد آمد. 

علت ایجاد گام مینور ملودیک این بود که فاصله یک و نیم پرده ای بین درجات شش و هفت در گام مینور هارمونیک ( فاصله دوم افزوده ) در موسیقی فاصله ای نامانوس میباشد و سرایش (سلفژ) 

فواصل نامانوس در ملودی جایز نبوده لذا نظریه پردازان گام مینور ملودیک را تعریف گردند : درجه ششم را نیم پرده بالا برده تا فاصله یک نیم پرده به یک پرده برسد. حال اگر در آهنگ کوچکی درجه سوم ظاهر نشود( درجه سوم تنها اختلاف گام فوق با مد ماژور است ) نمی توان فهمید که آهنگ در کدام مد ماژور یا مینور است از طرفی تغیر درجه هفتم گام مینور طبیعی بخاطر تقویت حالت محسوسیت آن و حل روی درجه هشتم بود پس در حالت پائین رونده نیازی به این تقویت نداریم و درجات ششم و هفتم به حالت اولیه باز میگردند. 

در زیر گام لا مینور را در سه حالت طبیعی ، هارمونیک . ملودیک مشاهده می فرمائید.